APOD.pl: Astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

2 lipca 1997
Zobacz opis. Po kliknięciu na obrazek
załaduje się wersja o największej dostępnej rozdzielczości.

Rozbłyski gamma (GRB): eksplozje kamieniem milowym
Źródło:
R. Klebesadel, I. Strong i R. Olson (LANL), personel satelity Vela

Opis: Rozbłyski Gamma (ang. Gamma-Ray Bursts) odkryto przez przypadek. W istocie GRB zawsze zdarzały się tam, gdzie astronomowie najmniej się ich spodziewali. Dokładnie 30 lat temu satelity zarejestrowały pierwsze GRB. Narysowany na powyższym histogramie przebieg tego rozbłysku pokazuje, że tempo zliczeń instrumentu promieniowania gamma gwałtownie skoczyło, wskazując na nagły rozbłysk promieniowania gamma. Satelity Vela, które wykryły ten i inne rozbłyski zbudowano do testowania technologii, monitorującej układy o zakazie prób jądrowych. Znajdującymi się na ich pokładzie wykrywaczami szukały one krótkich błysków promieniowania X oraz gamma, znamiennych oznak wybuchu jądrowego w otoczeniu Ziemi. Satelity Vela znalazły błyski promieniowania gamma, tak jak je do tego zaprojektowano -- lecz nie od wybuchów jądrowych w pobliżu Ziemi. Za to rozbłyski przychodziły z odległego kosmosu! Pochodzenie tych błysków, nazwanych „rozbłyskami kosmicznego promieniowania gamma” było wtedy nieznane i nadal jest dyskusyjne. Jednakże to nie był koniec niespodzianek ze strony promieniowania gamma. Badający blisko 25 lat później wysokoenergetyczne niebo krążący wokół Ziemi na pokładzie Obserwatorium Comptona Eksperyment Źródeł Rozbłysków i Przejść (ang. Burst and Transient Source Experiment), zaprojektowany specjalnie do wykrywania rozbłysków kosmicznego promieniowania gamma, poszukiwał wskazówek do rozwikłania tajemnicy GRB. Lecz drugi z zarejestrowanych przez BATSE rozbłysków nie pochodził z odległego kosmosu. Pochodził on z okolic Ziemi! Nie martw się, owe ziemskie GRB to nie są wybuchy bomb jądrowych. Są to nowe zjawiska, uważane obecnie za stowarzyszone z odkrytym niedawno typem wyładowań elektrycznych na dużych wysokościach. Badanie nowych obszarów nieprzerwanie daje niespodziewane wyniki.

Jutro: Mars: koniec podróży


< | Archiwum | Lista tematyczna | Szukaj | Kalendarz | Słownik | Edukacja | O APOD | Forum | >

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Phillip Newman Specific rights apply.
NASA Web Privacy Policy and Important Notices
A service of: ASD at NASA / GSFC
& Michigan Tech. U.