APOD.pl: astronomiczne zdjęcie dnia

Codziennie nowy obraz lub zdjęcie naszego fascynującego Wszechświata
wraz z krótkim objaśnieniem napisanym przez zawodowego astronoma.
Zobacz więcej!

24 października 2001
Zobacz opis. Po kliknięciu obrazka załaduje się wersja
o największej dostępnej rozdzielczości.

Kwestia gromad galaktyk
Źródło:
S. Allen (IoA Cambridge) et al., NASA

Opis: Położone ponad 2 000 000 000 (dwa miliardy) lat świetlnych od Ziemi galaktyki w gromadach Abell 2390 (na górze) i MS2137.3-2353 (na dole) są widoczne po prawej stronie powyższych paneli na sztucznie pokolorowanych zdjęciach z Teleskopu Kosmicznego Hubble'a (ang. Hubble Space Telescope). Odpowiadające im panele po lewej ujawniają zaś wygląd każdej z gromad w promieniowaniu X na zdjęciach z Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra. Podczas gdy zdjęcia z HST pokazują wypełnione gwiazdami galaktyki obu gromad, zdjęcia rentgenowskie nie pokazują galaktyk wcale... tylko mający temperaturę wielu milionów stopni gorący gaz międzygromadowy, świecący w wysokoenergetycznych promieniach X. Ale kryje się w tym głęboka tajemnica. Całkowita masa galaktyk po prawej plus masa gorącego gazu po lewej jest dalece niewystarczająca do zapewnienia odpowiedniej grawitacji, by utrzymać ów gaz w gromadach galaktyk. W istocie najlepsze zliczanie może znaleźć zaledwie 13% (!) potrzebnej do tego masy. Widoczne na głębokich zdjęciach z HST łuki soczewkowania grawitacyjnego również wskazują, że te gromady mają znacznie więcej masy, niż można zidentyfikować bezpośrednio na zdjęciach z Chandry, czy Hubble'a. Astronomowie wnioskują zatem, że większość materii w gromadach stanowi ciemna materia, niewidoczna nawet dla połączonych daleko widzących oczu obu tych krążących wokół Ziemi obserwatoriów astrofizycznych. Jaka jest natura tej kosmicznej ciemnej materii?

Jutro: Mars Odyssey


< | Archiwum | Lista tematyczna | Szukaj | Kalendarz | Słownik | Edukacja | O APOD | Forum | >

Autorzy i wydawcy: Robert Nemiroff (MTU) & Jerry Bonnell (UMCP)
NASA Official: Phillip Newman Specific rights apply.
NASA Web Privacy Policy and Important Notices
A service of: ASD at NASA / GSFC
& Michigan Tech. U.